JT-60SA adlı reaktörün amacı füzyonun güvenli, büyük ölçekli ve karbonsuz bir enerji kaynağı olarak kullanılma imkanını araştırmak.
Bu deneylerin nihai hedefi, Güneş’teki nükleer füzyon sürecini taklit ederek sabit ve temiz enerji üretmek. İki hafif elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturduğu sürece nükleer füzyon adı veriliyor.
Kömür, petrol, doğalgaz gibi tükenme tehlikesi taşıyan ve çevre için tehdit oluşturan fosil yakıtların aksine bu reaktörün işleyebileceği hammaddeler neredeyse sınırsız.
Ancak füzyon reaktörleri henüz hayata geçirilmekten çok uzak. Zira sıcaklığı milyonlarca dereceye ulaşan plazmayı yalnızca birkaç saniye sabit durumda tutabiliyor.
Dünyanın dört bir yanından araştırmacılar, üretimi için harcanan enerjiden daha fazlasını verecek ve içindeki plazmayı uzun süre boyunca koruyabilecek reaktörler kurmanın yollarını arıyor.
JT-60SA REAKTÖRÜ DE AVRUPA BIRLIĞI (AB) VE JAPONYA’NIN ORTAK PROJESI.
JT-60SA’nın proje lideri yardımcısı Sam Davis, cihazın “insanlığı füzyon enerjisine yaklaştıracağı” görüşünde.
Davis, “Bu, Avrupa ve Japonya’dan 500’den fazla bilim insanı ve mühendisle 70’ten fazla şirket arasındaki işbirliğinin sonucu” diye devam etti.
AB’nin enerji komiseri Kadri Simson da JT-60SA reaktörünün “dünyadaki en gelişmiş tokamak” olduğunu savundu ve operasyonların başlamasını “füzyon tarihi için bir dönüm noktası” diye niteledi.
Simson, “Füzyon, bu yüzyılın ikinci yarısında enerji sektörünün önemli bir bileşeni olma potansiyeline sahip” diye ekledi.
BÜYÜK ATILIM ABD’DEN GELMİŞTİ
ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’nın Ulusal Ateşleme Tesisi’nde geçen yıl yapılan deneyde ilk kez net enerji kazanımı yaratan füzyon reaksiyonun üretilebildiği açıklanmıştı.
Bu da bir füzyon reaktörünün, tarihte ilk defa, çalışması için harcanandan fazla enerji ürettiği anlamına geliyordu.
ABD’li araştırmacıların uzun süredir elde edilemeyen “ateşlemeyi” deneysel bir mini-reaktörde ilk defa gerçekleştirmesi çok büyük bir başarı olarak tarihe geçmişti.
Zira dünyanın dört bir yanında füzyon reaktörleri üzerine çalışan araştırmacılar, 70 yıldır uğraşmalarına rağmen verilen enerjiden daha fazlasını bir türlü elde edememişti.
